[MixedMode] Bulletins 11 januari 2025

Sat Jan 11 12:40:21 CET 2025

Goede middag allemaal,

In de bijlage de bulletins van de uitzending van vanmorgen.
Daarbij aangetekend dat dit het bulletin in mixmode foutief niet is
uitgezonden. Excuus daarvoor.

desondanks veel leesplezier gewenst.

73"s en een fijn weekend verder.
namens de crew:
Ron, PB0ANL
Wim: PD1AJO
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://lists.vrza.nl/pipermail/rtty-bul/attachments/20250111/d4846f3f/attachment.html>
-------------- next part --------------
ZCZC
ZCZC

RYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYR
RYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYRYR

                 R T T Y - B U L L E T I N
     XX          -------------------------
    XXXX         WEKELIJKS BULLETIN VAN PI4VRZ,
   XXXXXX        LANDELIJK ZENDSTATION VAN DE VRZA,
  XXX  XXX       DE VERENIGING VAN RADIO ZEND AMATEURS
 XXX    XXX      QTH         : EERBEEK
XXX VRZA XXX     LOCATOR     : JO32AC
 XXX    XXX      FREQUENTIES : 3605 KHZ LSB +/- QRM.
  XXX  XXX                     145,250 MHZ VANUIT IJSSELSTEIN.
   XXXXXX                      70,425 MHZ VANUIT APELDOORN.
    XXXX                       145,275 MHZ VANUIT ASSEN.
     XX          WEBSTREAM   : INFO OP HTTPS://WWW.PI4VRZA.NL/
                 TWITTER     : (AT)PI4VRZA
  --------       TELEFOON    : 055 711 43 75 UITSLUITEND OP
  PI4VRZ                      ZATERDAG VAN 10.00 TOT 11.00 UUR
  --------       DATUM       : ZATERDAG , 11-01-2025.
                 REDACTIE    : WIM,PD1AJO.

MT63: BANDBREEDTE 500 HZ, LONG INTERLEAVE, MIDDENFREQUENTIE: 750 HZ.
CW: 1 MAAL PER ONG. 5 MINUTEN ONZE CALLGEVER OP EEN TOON VAN 1100 HZ.
RTTY: DE SNELHEID IS 50 BAUD, MARK EN SPACE TONEN OP 1275 EN 1445 HZ.
BPSK63: DE SNELHEID IS 63 BAUD EN DE AUDIOFREQUENTIE 1600 HZ PSK.
8PSK-250F: DE BANDBREEDTE IS 250 HZ, MIDDENFREQUENTIE: 2000 HZ.
HIERNA: 8PSK-500F: BANDBREEDTE 500 HZ, MIDDENFREQUENTIE 2000 HZ.

------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------

GOEDE MORGEN MEE SCHRIJVERS:

GOEDE MORGEN MEE SCHRIJVERS, ALWEER DE 2E WEEK VAN 2025 ACHTER DE 
RUG MET WINTERSE BUIEN EN SPAARZAME ZONNIGE MOMENTEN. AL MET AL GOED 
WEER OM IN DE SHACK TE VERBLIJVEN. EN OMDAT IK DAAR NU OOK BEN NEEM 
IK DE TIJD OM WAT NIEUWTJES OP TE SNUFFELEN. IK HEB ER EEN PAAR HIER 
IN DIT BULLETIN VERWERKT. IK HOOP DAT JULLIE DE ARTIKELEN OOK 
INTERESSANT VINDEN. 

WAT KUNNEN JULLIE IN DIT BULLETIN ZOAL VERWACHTEN?
* KRISTALKOELING KAN KOELKASTEN KLIMAATVRIENDELIJKER MAKEN
* WEBB SPOT EEN RECORDBREKENDE VERZAMELING STERREN IN EEN 
STERRENSTELSEL HALVERWEGE HET WAARNEEMBARE HEELAL

IK WENS JULLIE VEEL LEESPLEZIER,
73-S VAN WIM PD1AJO

------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------

KRISTALKOELING KAN KOELKASTEN KLIMAATVRIENDELIJKER MAKEN
EEN NIEUW TYPE KRISTAL KAN ERVOOR ZORGEN DAT KOELKASTEN EN 
AIRCONDITIONERS ONS KOEL HOUDEN ZONDER DE PLANEET OP TE WARMEN.

AUSTRALISCHE ONDERZOEKERS HEBBEN EEN KRISTAL ONTWIKKELD DAT WARMTE 
ABSORBEERT WANNEER HET ONDER EXTREME DRUK KOMT TE STAAN. HUN 
TECHNOLOGIE, BESCHREVEN IN HET WETENSCHAPPELIJK TIJDSCHRIFT SCIENCE, 
KAN LEIDEN TOT DUURZAMERE KOELAPPARATEN.

KOELKASTEN EN AIRCONDITIONERS VERKRIJGEN HUN KOELVERMOGEN DOOR EEN 
WARMTE-ABSORBERENDE VLOEISTOF DOOR HET APPARAAT TE LATEN CIRCULEREN. 
DAT VEROORZAAKT EEN CYCLUS VAN VERDAMPING EN CONDENSATIE, MET EEN 
VERKOELEND EFFECT TOT GEVOLG.

------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------

PLASTIC KRISTALLEN
MATERIAALWETENSCHAPPER JENNY PRINGLE VAN DE DEAKIN-UNIVERSITEIT IN 
AUSTRALIE EN HAAR COLLEGA-S HEBBEN NU EEN KLIMAATVRIENDELIJK 
ALTERNATIEF VOOR DEZE VLOEISTOFFEN GEMAAKT. DAT DEDEN ZE MET 
ZOGEHETEN PLASTIC KRISTALLEN: KRISTALLEN WAARVAN DE MOLECULEN NET 
GENOEG KUNNEN BEWEGEN OM ZE BUIGZAAM TE MAKEN.

ONDER HOGE DRUK KUNNEN DEZE PLASTIC KRISTALLEN EEN TRANSFORMATIE 
ONDERGAAN. HUN MOLECULEN ZIJN DAN NIET MEER WILLEKEURIG 
GEORIENTEERD, MAAR VORMEN EEN KEURIG RASTER. ALS DE DRUK VERVOLGENS 
WORDT VERLAAGD, VERLIEZEN DE MOLECULEN HUN ORDENING WEER. GEDURENDE 
DEZE OVERGANG NAAR WANORDE ABSORBEREN DE KRISTALLEN WARMTE, WAARDOOR 
HUN OMGEVING AFKOELT.

DERGELIJKE OP DRUK GEBASEERDE KOELING IS AL EERDER ONDERZOCHT. MAAR 
DE MEESTE MATERIALEN DIE DEZE TRANSFORMATIE KUNNEN ONDERGAAN, DOEN 
DIT ALLEEN BIJ RELATIEF HOGE TEMPERATUREN. DAT MAAKT HUN 
KOELVERMOGEN BEPERKT, ZEGT PRINGLE. DE KRISTALLEN VAN HAAR TEAM 
KUNNEN DAARENTEGEN WARMTE OPZUIGEN BIJ TEMPERATUREN VAN -37 TOT 10 
GRADEN CELSIUS. DAT IS EEN GESCHIKT BEREIK VOOR HUISHOUDELIJKE 
KOELKASTEN EN VRIEZERS.

------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------

VOLLEDIG KOOLSTOFVRIJ
DE NIEUWE KRISTALLEN ZIJN NOG NIET KLAAR OM HET LAB TE VERLATEN. ZE 
WERKEN NAMELIJK ALLEEN ONDER ERG HOGE DRUK HONDERDEN KEREN HOGER DAN 
DE ATMOSFERISCHE DRUK EN GELIJK AAN DE DRUK DIE JE DUIZENDEN METERS 
ONDER WATER ERVAART, ZEGT PRINGLE.
VOLGENS NATUURKUNDIGE DAVID BOLDRIN VAN DE UNIVERSITEIT VAN GLASGOW 
HEBBEN MATERIALEN ZOALS DIE IN HET NIEUWE ONDERZOEK HET POTENTIEEL 
OM DE ENORME KOELINDUSTRIE BIJNA VOLLEDIG KOOLSTOFVRIJ TE MAKEN. WEL 
DEELT HIJ DE ZORG OVER DE HOGE DRUK DIE VEREIST IS.
MOGELIJK KLEEFT ER NOG EEN PRAKTISCH PROBLEEM AAN DEZE BENADERING, 
ZEGT MATERIAALWETENSCHAPPER BING LID VAN DE CHINESE ACADEMIE VAN 
WETENSCHAPPEN. BIJ ELK VOLGEND GEBRUIK KUNNEN DE KRISTALLEN MINDER 
WARMTE ABSORBEREN, OMDAT HET MOLECUULRASTER TELKENS MINDER BUIGZAAM 
WORDT. TOCH HEEFT LI ER VERTROUWEN IN DAT DE TECHNOLOGIE IN DE 
NABIJE TOEKOMST KAN WORDEN TOEGEPAST.

BRON: NEWSCIENTIST.NL

------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------

WEBB SPOT EEN RECORDBREKENDE VERZAMELING STERREN IN EEN 
STERRENSTELSEL HALVERWEGE HET WAARNEEMBARE HEELAL
DANKZIJ DE RUIMTETELESCOOP KONDEN ONDERZOEKERS MAAR LIEFST 40 
AFZONDERLIJKE STERREN BESTUDEREN IN EEN STERRENSTELSEL OP EEN 
VERBLUFFENDE AFSTAND VAN 6,5 MILJARD LICHTJAAR VAN DE AARDE. HET 
AFZONDERLIJK WAARNEMEN VAN STERREN IN EEN STERRENSTELSEL HALVERWEGE 
HET WAARNEEMBARE HEELAL WORDT IN DE ASTRONOMIE ALS VRIJWEL 
ONMOGELIJK BESCHOUWD. DIT ZOU NET ZO ONWAARSCHIJNLIJK ZIJN ALS MET 
EEN VERREKIJKER NAAR DE MAAN KIJKEN EN HOPEN STOFKORRELS IN DE 
KRATERS TE ZIEN. TOCH IS HET EEN INTERNATIONAAL TEAM VAN ASTRONOMEN 
GELUKT OM DIT ONDENKBARE TE BEREIKEN.
------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------
DRAGON ARC
MET BEHULP VAN RUIMTETELESCOOP JAMES WEBB ONDERZOCHT ONDERZOEKER 
FENGWU SUN VAN HET CENTER FOR ASTROPHYSICS VAN HARVARD SAMEN MET 
ZIJN TEAM EEN STERRENSTELSEL OP MAAR LIEFST 6,5 MILJARD LICHTJAAR 
VAN DE AARDE, DAT BEKEND STAAT ALS DRAGON ARC. DIT STERRENSTELSEL 
DATEERT UIT EEN TIJD WAARIN HET HEELAL NOG MAAR HALF ZO OUD WAS ALS 
NU. IN DIT VERRE STELSEL ONTDEKTEN ZE 44 AFZONDERLIJKE STERREN, 
ZICHTBAAR DANKZIJ ZWAARTEKRACHTLENZEN EN DE INDRUKWEKKENDE KRACHT 
VAN WEBB.
BAANBREKENDE ONTDEKKING
DE ONTDEKKING, GEPUBLICEERD IN NATURE ASTRONOMY, IS EEN 
RECORDBREKENDE PRESTATIE: ZO ONTHULDE DE STUDIE HET GROOTSTE AANTAL 
INDIVIDUELE STERREN DAT OOIT IN HET VERRE HEELAL IS WAARGENOMEN. DE 
BAANBREKENDE ONTDEKKING BEWIJST VOOR HET EERST DAT HET MOGELIJK IS 
OM EEN GROOT AANTAL INDIVIDUELE STERREN IN EEN VER STERRENSTELSEL TE 
BESTUDEREN, ZEGT SUN. EERDERE ONDERZOEKEN MET RUIMTETELESCOOP HUBBLE 
VONDEN SLECHTS ZEVEN STERREN. MAAR NU KUNNEN WE STERREN WAARNEMEN 
DIE VOORHEEN BUITEN ONS BEREIK LAGEN.
------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------
AFZONDERLIJKE STERREN
DIT IS INDERDAAD INDRUKWEKKEND. DE MEESTE STERRENSTELSELS, ZOALS 
ONZE MELKWEG, BEVATTEN TIENTALLEN MILJARDEN STERREN. IN NABIJE 
STELSELS ZOALS ANDROMEDA KUNNEN ASTRONOMEN STERREN EEN VOOR EEN 
OBSERVEREN. MAAR IN STELSELS DIE ZICH MILJARDEN LICHTJAREN VERDEROP 
BEVINDEN, LIJKEN DE STERREN VAAK EEN ENKELE LICHTVLEK TE ZIJN, OMDAT 
HUN LICHT MILJARDEN JAREN NODIG HEEFT OM ONS TE BEREIKEN. DIT VORMT 
EEN LANGDURIGE UITDAGING VOOR WETENSCHAPPERS DIE DE VORMING EN 
EVOLUTIE VAN STERRENSTELSELS ONDERZOEKEN. VOOR ONS LIJKEN 
STERRENSTELSELS DIE OP GROTE AFSTAND LIGGEN MEESTAL OP VAGE, DIFFUSE 
VLEKKEN, LEGT ONDERZOEKSLEIDER YOSHINOBU FUDAMOTO UIT. MAAR IN 
WERKELIJKHEID BESTAAN DEZE VLEKKEN UIT ONTELBARE AFZONDERLIJKE 
STERREN, DIE WE ALLEEN NIET KUNNEN ONDERSCHEIDEN MET ONZE TELESCOPEN.
------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------
ZWAARTEKRACHTLENZEN
MAAR RECENTE DOORBRAKEN IN DE ASTRONOMIE HEBBEN NIEUWE MOGELIJKHEDEN 
GEOPEND DOOR GEBRUIK TE MAKEN VAN ZWAARTEKRACHTLENZEN EEN NATUURLIJK 
VERGROTINGSEFFECT VEROORZAAKT DOOR DE INTENSE ZWAARTEKRACHTSVELDEN 
VAN ENORME OBJECTEN (ZIE KADER). ZOALS ALBERT EINSTEIN VOORSPELDE, 
KUNNEN ZWAARTEKRACHTLENZEN HET LICHT VAN VERRE STERREN HONDERDEN OF 
ZELFS DUIZENDEN KEREN VERSTERKEN, WAARDOOR ZE ZICHTBAAR WORDEN VOOR 
GEVOELIGE INSTRUMENTEN ZOALS WEBB.
------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------
HET BESTUDEERDE STERRENSTELSEL, DRAGON ARC, BEVINDT ZICH GEZIEN 
VANAF DE AARDE ACHTER DE MASSIEVE STERRENSTELSELSCLUSTER ABELL 370. 
HET ZWAARTEKRACHTLENZENEFFECT ZORGT ERVOOR DAT ABELL 370 DE 
SPIRAALVORM VAN DE DRAGON ARC UITSTREKT TOT EEN LANGGEREKTE VORM, 
ALS EEN KOSMISCHE SPIEGELZAAL. TOEN WE DE INDIVIDUELE STERREN 
ONTDEKTEN, WAREN WE OORSPRONKELIJK OP ZOEK NAAR EEN 
ACHTERGRONDSTELSEL DAT VERGROOT WERD DOOR DE LENSWERKING VAN DE 
STERRENSTELSELS IN DEZE ENORME CLUSTER, VERTELT SUN. MAAR TOEN WE DE 
DATA ANALYSEERDEN, ZAGEN WE INEENS EEN GROOT AANTAL AFZONDERLIJKE 
LICHTPUNTEN. HET WAS EEN OPWINDENDE ONTDEKKING, OMDAT WE VOOR HET 
EERST ZOVEEL AFZONDERLIJKE STERREN OP ZO-N GROTE AFSTAND KONDEN ZIEN.
------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------
DE ENORME, MAAR ONZICHTBARE HALO VAN DONKERE MATERIE ROND EEN 
STERRENSTELSELSCLUSTER FUNGEERT ALS EEN MACROLENS, TERWIJL 
AFZONDERLIJKE, ONGEBONDEN STERREN DIE DOOR DE CLUSTER ZWEVEN, EXTRA 
MICROLENZEN VORMEN, WAARDOOR DE VERGROTING VERDER WORDT VERSTERKT. 
AFBEELDING: YOSHINOBU FUDAMOTO

KLEUREN
HET ONDERZOEKSTEAM BESTUDEERDE DE KLEUREN VAN DE STERREN IN DE 
DRAGON ARC. OP DIE MANIER ONTDEKTEN ZE DAT VEEL VAN DEZE STERREN 
RODE SUPERREUZEN ZIJN, ZOALS BETELGEUZE IN HET STERRENBEELD ORION, 
DIE ZICH IN DE LAATSTE FASE VAN HUN LEVEN BEVINDEN. DIT VERSCHILT 
VAN EERDERE ONTDEKKINGEN, DIE VOORAL BLAUWE SUPERREUZEN ZOALS RIGEL 
EN DENEB IDENTIFICEERDEN, DIE TOT DE HELDERSTE STERREN AAN DE 
NACHTELIJKE HEMEL BEHOREN. DE ONDERZOEKERS WIJZEN EROP DAT DIT 
VERSCHIL IN STERTYPES DE UNIEKE KRACHT VAN WEBB-WAARNEMINGEN BIJ 
INFRARODE GOLFLENGTEN BENADRUKT, DIE STERREN MET LAGERE TEMPERATUREN 
ZICHTBAAR MAKEN.
------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------
RODE SUPERREUZEN
SUN KIJKT ER VOORAL NAAR UIT OM DEZE RODE SUPERREUZEN VERDER TE 
ONDERZOEKEN. WE WETEN MEER OVER RODE SUPERREUZEN IN ONZE EIGEN BUURT 
VAN HET HEELAL, OMDAT ZE DICHTERBIJ ZIJN, ZEGT HIJ. DIT STELT ONS IN 
STAAT OM GEDETAILLEERDERE BEELDEN EN SPECTRALE GEGEVENS TE 
VERKRIJGEN, EN SOMS ZELFS DE STERREN AFZONDERLIJK WAAR TE NEMEN. DE 
KENNIS DIE WE HEBBEN OPGEDAAN UIT HET BESTUDEREN VAN RODE 
SUPERREUZEN IN DE BUURT VAN ONS STERRENSTELSEL, KUNNEN WE NU 
GEBRUIKEN OM TE BEGRIJPEN WAT ER MET DEZE STERREN GEBEURT IN DE 
VROEGE FASEN VAN STERRENSTELSELVORMING IN TOEKOMSTIGE STUDIES.
DAARNAAST ZULLEN TOEKOMSTIGE WAARNEMINGEN MET WEBB NAAR VERWACHTING 
NOG MEER VERGROTE STERREN VASTLEGGEN IN DE DRAGON ARC. DEZE 
INSPANNINGEN KUNNEN LEIDEN TOT GEDETAILLEERDE STUDIES VAN HONDERDEN 
STERREN IN VERRE STERRENSTELSELS. BOVENDIEN KUNNEN OBSERVATIES VAN 
INDIVIDUELE STERREN ONS NIEUWE INZICHTEN GEVEN IN DE STRUCTUUR VAN 
ZWAARTEKRACHTLENZEN EN ZELFS EEN GLIMP BIEDEN VAN DE MYSTERIEUZE 
AARD VAN DONKERE MATERIE.
BRON: SCIENTIAS.NL
VIVIAN LAMMERSE
------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------

------- PI4VRZ ---------------------------------- PI4VRZ -------

COLOFON:
JE HEBT HET MIXED MODE BULLETIN MEEGESCHREVEN VAN PI4VRZ. HEB JE 
BERICHTEN DIE IN DIT BULLETIN KUNNEN WORDEN VERWERKT, NEEM DAN 
CONTACT OP MET PI4VRZ:

1) E-MAIL   : PI4VRZA(AT)VRZA.NL
2) TWITTER  : (AT)PI4VRZA
3) TELEFOON : 055-711 4375, UITSLUITEND ZATERDAG VAN 10.00 TOT 11.00 
UUR.

JE KUNT JE OP ONS BULLETIN ABONNEREN.
MELD JE DAN AAN OP DE SITE HTTPS://WWW.VRZA.NL/ EN KLIK OP 
'VERENIGINGSZENDER' EN TENSLOTTE OP  'ALGEMENE INFORMATIE 
MAILINGLIJST VRZA BULLETIN'.

NNNN
NNNN

-------------- next part --------------
PI4VRZ  de PI4VRZ  * * *
Kristalkoeling kan koelkasten klimaatvriendelijker maken

 + PI4VRZ de PI4VRZ * 
Kristalkoeling kan koelkasten klimaatvriendelijker maken
Een nieuw type kristal kan ervoor zorgen dat koelkasten en airconditioners ons koel houden zonder de planeet op te warmen.

Australische onderzoekers hebben een kristal ontwikkeld dat warmte absorbeert wanneer het onder extreme druk komt te staan. Hun technologie, beschreven in het wetenschappelijk tijdschrift Science, kan leiden tot duurzamere koelapparaten.

Koelkasten en airconditioners verkrijgen hun koelvermogen door een warmte-absorberende vloeistof door het apparaat te laten circuleren. Dat veroorzaakt een cyclus van verdamping en condensatie, met een verkoelend effect tot gevolg.

 + PI4VRZ de PI4VRZ * 

Plastic kristallen
Materiaalwetenschapper Jenny Pringle van de Deakin-universiteit in Australie en haar collega-s hebben nu een klimaatvriendelijk alternatief voor deze vloeistoffen gemaakt. Dat deden ze met zogeheten plastic kristallen: kristallen waarvan de moleculen net genoeg kunnen bewegen om ze buigzaam te maken.

Onder hoge druk kunnen deze plastic kristallen een transformatie ondergaan. Hun moleculen zijn dan niet meer willekeurig georienteerd, maar vormen een keurig raster. Als de druk vervolgens wordt verlaagd, verliezen de moleculen hun ordening weer. Gedurende deze overgang naar wanorde absorberen de kristallen warmte, waardoor hun omgeving afkoelt.

Dergelijke op druk gebaseerde koeling is al eerder onderzocht. Maar de meeste materialen die deze transformatie kunnen ondergaan, doen dit alleen bij relatief hoge temperaturen. Dat maakt hun koelvermogen beperkt, zegt Pringle. De kristallen van haar team kunnen daarentegen warmte opzuigen bij temperaturen van -37 tot 10 graden Celsius. Dat is een geschikt bereik voor huishoudelijke koelkasten en vriezers.

 + PI4VRZ de PI4VRZ * 

Volledig koolstofvrij
De nieuwe kristallen zijn nog niet klaar om het lab te verlaten. Ze werken namelijk alleen onder erg hoge druk honderden keren hoger dan de atmosferische druk en gelijk aan de druk die je duizenden meters onder water ervaart, zegt Pringle.
Volgens natuurkundige David Boldrin van de Universiteit van Glasgow hebben materialen zoals die in het nieuwe onderzoek het potentieel om de enorme koelindustrie bijna volledig koolstofvrij te maken. Wel deelt hij de zorg over de hoge druk die vereist is.
Mogelijk kleeft er nog een praktisch probleem aan deze benadering, zegt materiaalwetenschapper Bing Lid van de Chinese Academie van Wetenschappen. Bij elk volgend gebruik kunnen de kristallen minder warmte absorberen, omdat het molecuulraster telkens minder buigzaam wordt. Toch heeft Li er vertrouwen in dat de technologie in de nabije toekomst kan worden toegepast.

Bron: newscientist.nl

 + PI4VRZ de PI4VRZ * 

 + + +  PI4VRZ  de PI4VRZ %